Zelf een steel maken
Via Marktplaats had ik een mooie ouderwets-gesmede geulentrekker gekocht zonder steel. Een hele tijd ben ik op zoek geweest naar een goede steel. Na een eindeloze zoektocht op internet en contact met een echte stelenfabriek in Schijndel, heb ik niks kunnen vinden.Toen bedacht ik me dat ik nog wat lange takken (lot) had liggen van een Catalpa van zo'n 7 á 8 cm dikte. Let er wel even op de dat het hout goed gedroogd is (minimaal half jaar). Anders gaat het hout krimpen en past het niet meer zo mooi.
Op een mooie zondagmiddag ben ik zelf aan de slag gegaan en heb ik deze steel gefabriceerd in 2 uurtjes tijd. Het is mijn eerste keer, dus dat vond ik qua tijd wel meevallen. Mijn gereedschap bestond uit een handbijl, een mes (merk Mora knives) en een handzaag. Dus veel dure spullen heb je niet nodig en de tijdsbesteding valt ook echt reuze mee!
Gebogen steel en stappenplan
De tak had van nature al een mooie gebogen vorm en dat werkt wat ergonomischer. Kijk maar eens naar echte oude gereedschappen, die hebben ook bijna altijd een ietwat gebogen steel. Vroeger wist men echt wel wat fijn werkte, al wisten ze toen nog niet dat het 'ergonomie' heette.Eerst heb ik met de handbijl grofweg de vorm gemaakt en het meeste hout weggeslagen aan de zijkanten. De steel krijgt dan een beetje een rechthoekige vorm. Daarna met een survivalmes (merk Mora knives) de scherpe kantjes eraf gehaald en het kopeind op maat gemaakt voor de geulentrekker.
De wig heb ik gemaakt van een gedroogd stuk laurierhout. Waarom laurier? Geen bijzondere reden. Dat had ik nog liggen en het was de goede maat. Toen de hele boel in elkaar geschoven, wig erin, op maat gezaagd en klaar is deze Kees. De lengte is +/- 180 cm. Ideaal voor mijn lengte van 184 cm.
Steel handbijl (of ax) vervangen en aanzetten
De steel van mijn handbijl was ook aan vervanging toe. Deze steel heb ik niet zelf gemaakt, maar gekocht in een ouderwetse bouwmaterialenhandel. Zo eentje waar de verkoper je (nog) persoonlijk adviseert en gewoon een sigaretje rookt in de winkel.
De oude steel heb ik eruit geboord, want die zat nogal vast. Door naast elkaar telkens een gat door en door te boren, ontstaat er een holte in het midden. De buitenkanten van de steel kan je dan met wat kracht naar binnen buigen. De steel kun je dan eruit slaan met een drijver of een grote oude schroevendraaier.
Daarna heb ik het nieuwe handvat op maat gemaakt. Wees daar wel heel voorzichtig mee, want als je er teveel afhaalt dan past het handvat niet meer en heb je niks meer aan je handvat.
Toen het handvat mooi door de bijl kwam heb ik de wig erin geslagen. Hierdoor wordt de kop netjes uit elkaar geduwd tegen de zijkanten van de bijl en zit hij mooi strak. Daarna heb ik nog een kleine stalen wig in de breedte geslagen zodat de steel ook mooi voor en achter aansluit.
 |
| Het oude handvat aan de bijl |
De oude steel heb ik eruit geboord, want die zat nogal vast. Door naast elkaar telkens een gat door en door te boren, ontstaat er een holte in het midden. De buitenkanten van de steel kan je dan met wat kracht naar binnen buigen. De steel kun je dan eruit slaan met een drijver of een grote oude schroevendraaier.
 |
| De bijlkop met gaten in het handvat |
Toen het handvat mooi door de bijl kwam heb ik de wig erin geslagen. Hierdoor wordt de kop netjes uit elkaar geduwd tegen de zijkanten van de bijl en zit hij mooi strak. Daarna heb ik nog een kleine stalen wig in de breedte geslagen zodat de steel ook mooi voor en achter aansluit.
In onderstaande video wordt stapsgewijs uitgelegd hoe je zelf de steel van een bijl / ax vervangt. In het Engels heet dit 'hanging an axe'. Als je daarop zoekt in Youtube dan vind je nog veel meer voorbeelden. Handig!
Meer voorbeelden en video's van onderhoud
Wil je meer voorbeelden of inspiratie? Het web staat vol met filmpjes, ik heb alvast een kleine selectie voor je gemaakt. Hieronder drie personen die gek zijn van gereedschap, er graag mee werken en je laten hoe je op een redelijk eenvoudige manier je gereedschap herstelt en onderhoudt.- - Videokanaal van Wrangler star - een gelovige Amerikaanse handyman met handige video's die enorm veel bekeken zijn over bomen kappen, gereedschapsonderhoud, smidswerk en veel meer
- - Videokanaal van Ben Orford - een Engelsman die erg goed is met houtbewerking en schitterende messen en lederen schedes maakt (te koop op de website van Ben Orford)
- - Videokanaal van Harry Rogers - een Engelsman die hout op de traditionele manier bewerkt (zoveel mogelijk zonder stroom). Ook laat hij af en toe wat smidswerk zien.