Wat is Phytophthora Infestans?
Phytophthora infestans, ook aardappelziekte of tomatenziekte genoemd, is een oömyceet die tot de groep van waterschimmels. Deze Oömyceten lijken veel op schimmels maar zijn dat feitelijk niet. Daarom worden ze ook wel pseudoschimmels genoemd. Phytophthora infestans is de veroorzaker van aardappelziekte (fytoftora) bij aardappels en tomaat.Geschiedenis van Phytophthora
Phytophthora infestans is ongeveer 1200 jaar geleden ontstaan. Vanaf die tijd heeft Phytophthora infestans zich vanuit Mexico verder verspreid en lag het aan de basis van de grote Ierse hongersnood die speelde tussen 1845-1850. Ook andere delen van Europa hadden misoogsten en dat leidde onder andere in Berlijn tot het aardappeloproer in 1874. |
| Phytophthora op een aardappel |
Hoe ontstaat Phytophthora
De aardappelziekte (Phytophthora infestans) overwintert meestal in besmette knollen die achterblijven in de moestuin. Uit deze geïnfecteerde knollen ontwikkelen zich planten die de ongeslachtelijke sporen (sporangia en zoösporen) opleveren. Uit deze sporen kunnen nieuwe infecties ontstaan als het gewas ten minste gedurende vier à acht uur nat blijft (bladnatperiode) bij een relatieve luchtvochtigheid van meer dan 95%.Nadat de infectie heeft plaatsgehad, ontstaan bij een temperatuur van 12-24 graden Celsius binnen enkele dagen zichtbare verschijnselen op bladeren en stengels (zwarte verkleuring, tomaten worden papperig). Na binnendringing van de oömyceet in de plant duurt het 3 tot 5 dagen voordat er nieuwe sporen gevormd worden. De ziekte kan zich dan binnen enkele dagen verspreiden over de gehele moestuin en slaat ook over van aardappels naar tomaten en andersom.
 |
| Phytophthora tomaat |
Voorkomen van Phytophthora
De ziekte is niet volledig te voorkomen, maar één van de zaken die je goed kunt beïnvloeden is de 'bladnatperiode'. Het is van belang dat de 'bladnatperiode' zo kort mogelijk is. Je kunt het volgende doen om de ziekte te voorkomen:- Plant de aardappels en tomaten ruim uit, het blad moet goed kunnen opdrogen
- Zorg dat er bij het oogsten van de aardappels geen aardappels achter blijven in de grond, zij vormen immers een bron voor nieuwe besmetting
- Voorkom regen op het blad, bij aardappels is dat wat lastig, maar denk bijvoorbeeld aan een dakje boven de tomaten
- Zorg voor een vroege teelt (met name bij aardappels), in het voorjaar is de temperatuur nog niet zo hoog als in de zomer evenals de luchtvochtigheid
- Controleer de aardappel- en tomatenplanten regelmatig (minimaal 2x per week)
- Kies voor aardappel- en tomatenrassen met een hoge resistentie, volledig resistente rassen zijn er in Nederland niet.
 |
| Phytophthora bij een tomaat |
Maatregelen bij aantreffen Phytophthora
Stel je komt een keer in de moestuin en ziet dat een plant is aangetast. Verwijder dan direct het aangetaste blad. Het is belangrijk om het blad niet op de moestuin laten liggen, dat werkt immers het verspreiden van sporen weer in de hand. Het beste is direct verbranden of in de groencontainer gooien. Als de besmetting blijft doorgaan, dan het loof blijven verwijderen. Als de plant te ver is aangetast, dan is het beter om de hele plant te verwijderen om verdere verspreiding te voorkomen. Let ook even op bij je tuinbuurvrouw of -man: als hij of zij aardappels of tomaten heeft staan dan kan de ziekte zich daar manifesteren en overslaan naar jouw tuintje. Daarom is het zo belangrijk dat je de planten regelmatig controleert en direct ingrijpt als je een vermoeden van de ziekte hebt (en check meteen even de planten van je buren ;-)
Jouw ervaring met Phytophthora
Heb jij wel eens last gehad van de ziekte bij aardappel- of tomatenplanten? En wat heb je toen gedaan? Heeft het geholpen? Laat het weten via een reactie in de comments. Ik ben benieuwd!