Het jaar waarin de muziek het aardse verruilde voor het hemelse. Terwijl ik dit schrijf schreeuwt Metallica door m'n laptopspeakers met het album 'Justice for All'. Uitgebracht in 1988. Door menigeen beschouwt als het laatste echte metal-album van deze band.
In allerlei opzichten is 2016 een jaar om niet snel te vergeten. Maar dat zeiden we ook van de jaren hiervoor. Wat dat betreft is het een jaar als alle andere. We zullen het snel vergeten, want dat we aan collectieve dementie leiden moge inmiddels duidelijk zijn.
We leren niet van gebeurtenissen uit het verleden. Feiten en meningen uit het verleden vervagen, waardoor we aan de vooravond staan van een grote herhaling van de geschiedenis. Sommigen vergelijken deze periode met de periode eind jaren '20 en begin jaren '30 vorige eeuw. We weten allemaal waar die toe geleid hebben. 'Dat mag nooit meer gebeuren' was de overheersende stemming eind jaren '40. Men ging voortvarend aan de slag en de eerste stappen naar de oprichting van de EU werden gezet. Inmiddels zien we een omgekeerde beweging (Brexit) en wordt de vraag steeds meer legitiem: 'Gaan we terug naar af?'
Zo gesteld, dit is een moestuinblog, dus hiermee heb ik mijn quotum voor wereldbeschouwing en politiek inmiddels ruim overschreden. Terug naar de moestuin. Ook daar is het oorlog, maar op een heel andere schaal. We noemen het natuur. Soorten die elkaar het daglicht op hun bladeren niet gunnen, elkaar verdringen, verjagen of zelfs verstikken. Kapers die frisse blaadjes en zaailingen verorberen, vogels die oogst pikken, lastige tuinburen, zaden die niet willen kiemen. Tegenvallende oogst, te dik, te dun, te slap, te groot, te kort enzovoort.
Toch zijn er veel dingen die we als maatschappij kunnen leren van een moestuin. Een brandnetel tussen de sla is niet erg. Een slak of een vogel die af en toe wat oogst wegkaapt, daar is mee te leven. Het is niet fijn, dat is zeker, maar je hebt nog steeds oogst. Een diversiteit aan soorten versterkt elkaar. Sommige soorten worden er juist beter van als je ze naast elkaar plant (companion planting). Andere soorten moeten juist elk jaar wisselen van stukje grond. Zo voorkom je ziektes en uitputting van de bodem. Fruit en struiken moeten regelmatig gesnoeid worden. Zo blijven ze vitaal en fris en maken ze veel fruitdragende takken aan. De bodem moet goed gevoed worden met compost en andere natuurlijke materialen. In de winter stop je de bodem lekker toe onder een deken van mulch, blad, stro of ander natuurlijk materiaal. Het jaar daarop zal de moestuin jouw goede zorgen belonen met een fantastische oogst. Plagen blijven uit, planten floreren en alles is in balans.
Een nieuw jaar ligt voor ons. Een schone lei, een fris begin. Net als een moestuin gaat het niet om het doel, maar de weg ernaar toe. De moestuin is een les in leven. Laten we de diversiteit in onze maatschappij omarmen en verder vergroten. We worden er beter van (echt waar). Laten we af en toe eens wisselen van stukje grond. Verplaats je in de beweegreden en argumentatie van een ander. Je zult zien dat je eigen mening er ook door verandert. Snoei eens flink in je meningen en verouderde argumenten. Je zult zien dat er ruimte voor nieuwe ideeën en inzichten ontstaat.
Tot slot: zorg goed voor je lichaam. Ga op tijd naar bed, sta fris op, beweeg voldoende en eet gevarieerd. Allemaal zaken die je zelf in de hand hebt. Je zult zien dat je lichaam deze inspanning zal belonen met een florerende geest die in balans is. En dat maakt dat je een beter mens wordt. Voor jezelf en je omgeving. Het gaat er niet om wat je doet, maar wie je bent. Zorg dat je een goed mens wordt. De wereld heeft het nodig.
