De Kookboeken Mania

Elk jaar zo rond november verschijnen de eerste berichten van nieuwe kookboeken. Steevast zitten daar ook een aantal moestuin kookboeken tussen. Daar heb ik nog wel een dingetje over, maar ik beloof u, het komt echt allemaal weer goed. Dan weet u het vast.

Code rood voor het moestuinkookboek. Een moestuinkookboek. Je bladert er een paar keer in, maakt eens een paar recepten en dat was het dan wel zo'n beetje. En als je een heel sneu leven hebt, dan laaf je jezelf aan de plaatjes van andermans keukenprestaties en droom je ervan om zelf zo'n enerverend leven in de keuken te leiden. Daarna ligt het te verjaren en te verstoffen op een of andere schap. Of hij ligt telkens op je nachtkastje als je in de keuken staat, of andersom, enfin het receptenboek ligt altijd ergens anders dan waar je het nodig hebt. Niet erg duurzaam.

Eind van het jaar is steevast hét moment voor Koekboeken volgens Google Trends.

De inhoud laat zich meestal van verre al uittekenen. Het begint globaal met obligate informatie over een moestuin-jaarplanning of tips over hoe en wanneer je iets moet zaaien. Logisch natuurlijk. 'Als je niks zaait, dan heb je ook niks te eten' zou m'n opa zeggen, maar als ik een boek wil over moestuinieren, dan koop ik wel een boek over moestuinieren.

... als je niks zaait, heb je ook niks te vreten...

Wildgeplukte bermpesto

Een kookboek dat een beetje met de tijd meegaat en hipsters wil aanspreken, schrijft over eetbare bloemen en het 'wild' plukken van groente en fruit. Dat laatste is zelfs grotendeels verboden en niet zelden zonder gevaren. Een beetje kookboek onderscheidt zich door de bijzondere, meestal zelf bedachte, creaties die het kookboek een extra touch moeten geven. Al ben ik van mening dat we als maatschappij collectief een verdomhoekje moeten oprichten voor dit soort Randstedelijke trends.

De recepten in de kookboeken weerspiegelen de heersende culinaire trends. De globalista's weten niet meer waar hun eten vandaan komt, dus het moet in ieder geval van dichtbij komen. Dan is het goed. Kennelijk schotelen we ons bezoek op zaterdagavond allemaal een glaasje vlierbloesemsiroop voor, gecompleteerd met een toastje van linksgedraaide spelt en wild geplukte zevenbladpesto uit de berm voor het huis van die gezellige oudtante Bep.

Dat soort recepten recepten blijken een vaste waarde in het walhalla der moestuinkookboeken (geef mij één moestuinkookboek waar dit niet in staat). We zien inmiddels groen van de zevenbladpesto en van vlierbessen krijg je in het gunstigste geval alleen diarree.

Verder valt op dat moestuinboeken overwegend geschreven zijn door communicatiemeisjes geboren ná 1990, met een kekke rugzak van een of ander Scandivanisch merk en een Dopper waterfles. Die houden kennelijk van courgettecake met lavendelglazuur, knoflookkoekjes, muntgnocci, prei met dragoncrumble of tomatencobbler. Nee beste lezer, ik heb niks gesnoven of gerookt (hier meer daarover), deze recepten bestaan écht.

Hoe gekker, hoe beter is het devies maar zo werkt het niet met moestuingroenten. Iedereen met een beetje moestuin weet: goede moestuingroenten behoeft geen opsmuk en al helemaal geen exotisch recept. Je kunt ook alles in een blender flikkeren, zoals powerfoodies dat doen, maar dat hoeft ook niet. Als je alles kapotblenderd (ja, dat woord bestaat), dan maakt het ook niet meer uit wat het is of waar het vandaan komt, tenzij je een hele dure hebt. Dus houdt het gewoon lekker rauw en puur.

Ben je, net als ik, een non-foodie, dan moet je echt deze post nog even lezen over de massale afkeer van komkommerwater en andere macrobiotische fantasieën (ook voor foodies aardig om te lezen).

Foodstyling is zó 70's

De vormgeving van deze kookboeken is eigenlijk sinds de jaren zeventig niet meer veranderd en blijft teveel hangen in de kijk-mij-eens-kekke-kleurtjes-gebruiken-stijl. Georganiseerde chaos moet bijdragen aan het huiselijke gevoel dat het kookboek moet uitstralen.

Het draait nu meer om de beleving dan om de recepten.

In recente kookboeken zijn de recepten steevast voorzien van fraaie, veelkleurige close-ups. Het is een pré als je speciaal een cursus foodstyling hebt gevolgd. Over het nut en de noodzaak van zo'n cursus foodstyling zijn de meningen nogal verdeeld.

Laten we eerlijk zijn mensen, deze opzet kennen we wel zo'n beetje. Vroeger bestonden kookboeken enkel uit geschreven teksten en hier en daar een schrale pentekening. Als je geluk had. Het draait nu meer om de beleving dan om de eigenlijke recepten.

Kijkje in een 17e eeuwse keuken. Schilderij van David Teniers de Jongere uit 1644 (collectie Mauritshuis)

Valse zelfverheerlijking

De meeste auteurs van moestuinkookboeken zijn enorm vereerd dat ze een boek mogen schrijven en dat laten ze maar wat graag weten via Social Media. Minimaal een jaar lang ontberingen en opofferingen (althans dat doen ze ons beloven via Instaaaaah) om uiteindelijk dat felbegeerde plekje te bemachtigen in de boekenwinkel om vervolgens langzaam steeds verder op te schuiven naar de €5 graaibak bij de kassa.

Als je een beetje goed onderhandelt hebt, dan mag je een schamel percentage aan marge ontvangen. Een vetpot is anders en voor iedereen die het overweegt zou ik zeggen, bezint eer gij begint. Menig beginnend schrijver verslikt zich in het schrijven van een boek en dat terwijl er al genoeg werk is in je moestuin.

Najaar is hét moment

Een beetje kookboek wordt in het najaar worden gelanceerd. Dan spendeert Nederland haar zuur verdiende centen aan van alles en nog wat, zolang er maar een papiertje om kan. Leuk zo'n kookboek onder kerstboom, maar ik zou het direct met de boom opstoken. Of nog beter, leg het op het toilet. Dat zou in het kader van duurzaamheid wellicht nog de beste oplossing zijn, al zou het, gelet op het papier, bij sommige kookboeken meer op zelfkastijding lijken. Dat kan en wil ik u uiteraard niet aandoen want ik ben van nature een pacifist.

Recepten verjaren niet.

U begrijpt, moestuinkookboeken zijn aan mij niet echt besteed. Ik snuffel liever op rommelmarkten en kringloopwinkels naar simpele doch voedzame recepten uit vervlogen tijden. Daar liggen de kookboeken bij bosjes opgestapeld. Ze kosten slechts een prikkie en het mooiste van alles is dat recepten niet verjaren. Lekker duurzaam.

Mocht u iemand een moestuinkookboek cadeau doen, denk dan nog even terug aan aan deze tekst en snuffel eens bij de kringloop of bij de tweedehands boekenafdeling. Daar liggen nog echte pareltjes van kookboeken. 

Dus laat die vlierbloesemsiroop lekker staan en schenk uzelf een goed glas wijn in of kies voor een mooie tripel. Neem plaats bij de haard en verdiep u in de recepturen van vervlogen tijden. 

Proost!