Tuingereedschap Onderhouden

|B| De Boon in de Tuin
Tuingereedschap onderhouden. Misschien niet het allerleukste klusje, maar wel een belangrijk klusje. Want rust roest en door goed onderhoud werk je volgend tuinseizoen weer met schoon en scherp gereedschap. Kortom in deze blog alles over het onderhouden van tuingereedschap.


Onderhoud Snoeischaar en Tuinmes

Alle gereedschappen waar je mee snoeit of snijdt moeten altijd scherp zijn en verdienen dus regelmatig een slijpbeurt. Niet allen omdat dat handiger werkt, maar ook omdat je met dit gereedschap echt in de plant komt, is goed onderhoud van belang om te voorkomen dat eventuele bacteriën en virussen overgebracht worden van de ene naar de andere plant.

Dat begint door na elke snoeibeurt de sappen en harsen te verwijderen, bijvoorbeeld door de snoeischaar even langs je broek te halen. Regelmatig in een sopje met afwasmiddel kan ook geen kwaad. Daarna wel weer inspuiten met bijvoorbeeld WD40 om roestvorming te voorkomen.

snoeischaar slijpen tuinmes onderhoud gereedschap
Gereedschap dat regelmatig aangescherpt moet worden
Het slijpen doe je het beste aan het einde of aan het begin van elk tuinseizoen. Dus ongeveer in februari voor de voorjaarssnoei (begin seizoen) of eind november na de herfst/wintersnoei (eind seizoen). Voor tussendoor wat aanscherpen pak ik meestal een aanzetstaal. Een paar keer de snoeischaar erlangs halen volstaat voor mij. 

Voor de jaarlijkse slijpbeurt van de snoeischaar gebruik ik een wetsteen. Het makkelijkste is het om de snoeischaar uit elkaar te halen, dan kun je meteen alles reinigen en opnieuw in het vet zetten. Laat de wetsteen vooraf een uurtje in het water liggen zodat hij zich goed vol kan zuigen met water. Zet het mes van de snoeischaar met de snijkant (de schuine kant) op de steen en maak een vloeiende beweging op en neer. Let erop dat je de hoek waarmee je met het mes de wetsteen raakt, continu hetzelfde is.

Als de snede scherp genoeg is, dan haal je het mes nog een keer met de platte (achterkant) over de steen. Zo zijn alle eventuele rafeltjes er ook af. Het slijpen Dat valt niet altijd mee, maar met een beetje oefening kan iedereen het. Meer info over het slijpen van een snoeischaar check je in dit filmpje op Youtube.

snoeischaar slijpen tuinmes onderhoud
Schoon en scherp gereedschap werkt het prettigst

Onderhoud Heggenschaar en mes van de Grasmaaier

Groene aanslag op een heggenschaar en op het mes van de grasmaaier verwijder je het makkelijkste met een staalborstel. Daarna kun je het eventueel nog verder opschonen met een bolletje staalwol en een beetje lauwwarm water. Het lemmet kun je slijpen met een fijne ijzervijl of, als je er over beschikt, met een elektrische slijpsteen.

ijzervijl aanzetstaal slijpen tuingereedschap onderhoud
De drie meest gebruikte gereedschappen (van grof naar fijn)

Na het slijpen de bladen nog even kort afwerken met een aanzetstaal en voorzien van een dun laagje olie (bijvoorbeeld WD40) zodat het blad niet gaat roesten gedurende de winter.

onderhoud mes grasmaaier tuingereedschap
Het mes van de grasmaaier lekker scherp houden

Onderhoud Schoffel en Tuinhak

Ik heb mijn de Wit-schoffel met een bout en een moer aan de steel vastgemaakt. Zo kan ik de steel er makkelijk af halen en de schoffel meenemen vanaf mijn volkstuin naar huis. Hoef ik niet dat hele end met een steel op de fiets te rijden. Thuis haal ik de schoffel dan even langs de elektrische slijpsteen. Beschik je niet over zo'n slijpsteen, dan kan je de schoffel ook prima aanscherpen met een wat grovere ijzervijl. Dat duurt alleen wel wat langer.

schoffel slijpen onderhoud tuingereedschap bout moer
Makkelijk los te maken: een schoffel met een bout en een moer

Mijn gesmede tuinhak zit stevig vastgeschroefd op de steel, dus die laat ik voor het gemak aan de steel zitten. Het volstaat om even met een ijzervijl langs de randen van de hak te gaan. Zo blijven ze lekker scherp en 'snijdt' de hak weer makkelijk door de grond. Echt bot wordt een hak niet, want een goede, gesmede hak 'slijpt' zichzelf door het gebruik in de grond en hoef je alleen nog maar wat na te vijlen.

slijpen tuinhak bietenhak ijzervijl onderhoud tuingereedschap
De hak aanscherpen met een ijzervijl

Onderhoud Spade, Schep en Bats

Gereedschap dat de grond in gaat (zoals spade, bats, plantschopje etc.) kun je met een harde borstel goed schoon borstelen zodat alle grond eraf is. Vergeet ook niet om even een staalvijl over je over de rand van de spade of bats te halen. Zo houd je de randen lekker scherp en zo steekt de spade vlot door de grond.

onderhoud slijpen bats spade
Even de bats aanscherpen

Tuingereedschap smeren

Nadat je het gereedschap schoongemaakt hebt, spuit je er wat olie op, bijvoorbeeld WD40. De vuistregel is eigenlijk dat je ervoor zorgt dat alle ijzeren delen lichtjes in het vet staan. Want waar vet zit, daar komt geen vocht en dus ook geen roest. Het teveel aan olie/vet veeg je af met een doek.

Voor draaiende delen en om mesbladen in te smeren gebruik ik zelf wat dikkere olie, bijvoorbeeld Handy Oil van het merk Kroon Oil. Dat is ook handige olie om bouten en moeren mee in te smeren.

smeermiddelen olie wd40 tuingereedschap onderhouden
De drie smeermiddelen die ik gebruik voor het onderhoud

Onderhoud van houten stelen van tuingereedschap 

Houten stelen en handvatten kun je heel licht opschuren met een fijn schuurpapier (korrel 200 of hoger) en daarna in de olie zetten met gekookte lijnzaadolie of zonnebloemolie.
Smeertip: vul een oud handzeepflesje met gekookte lijnzaadolie. Dit doseert makkelijk.
Zelf werk ik met name met lijnzaadolie die ik gekocht heb bij de Boerenbond. Dat wrijf ik erop met een stuk keukenpapier. Na 15 minuten wrijf ik de overtollige olie er vanaf met een doek en dan droogt het mooi in tot een harde beschermlaag.

Is er een steel gebroken, of zit hij niet meer goed vast? In deze post leg ik uit hoe je zelf een steel kunt maken en hoe je bijvoorbeeld een handvat aan een bijl bevestigd.

Waarom lijnzaadolie en geen blanke lak?

Stelen die voorzien zijn van blanke lak worden te 'stroef' en dat levert een grotere kans op blaren op. Het voordeel van lijnzaadolie ten opzichte van bijvoorbeeld blanke lak, is dat je geen blaren krijgt als je werkt met een steel die is ingevet met lijnzaadolie. Koop je bijvoorbeeld een steel in de winkel waar blanke lak op zit, dan zou ik die fijntjes schuren tot de lak eraf is. Daarna insmeren met gekookte lijnzaadolie. Je zult zien dat dat veel lekkerder werkt.

onderhoud houten stelen tuingereedschap lijnzaadolie
Stelen even licht opschuren en daarna insmeren met lijnzaadolie

Tuingereedschap veilig opbergen

Om je schone en scherpe gereedschap goed te houden berg je het op een droge en veilige plek op. Dus in een hoes (bijl, messen, snoei- en takkenschaar) of je hangt het ergens op zodat het van de grond is en vocht er niet bij kan. Gereedschap dat rondslingert raakt namelijk erg snel bot omdat je snijgedeelte van alles kan raken. Zorg er verder voor dat het gereedschap droog opgeborgen is. Zo heeft roest de minste kans.

Heb je een volkstuin maar geen tuinhuisje? Denk er dan eens over na om een tuinkist te maken waarin je alle tuingereedschap kan opbergen. Eerder plaatste ik al eens een blog met een hele handige bouwbeschrijving van een praktische tuinkist.

tuinkist zelf maken volkstuin moestuin gereedschap
De zelfgemaakte tuinkist.

Accu's vorstvrij opbergen

Accu's van tuingereedschap bewaar je het beste op een vorstvrije plek. Door strenge vorst kan de accu 'diepontladen' worden en daar ondervindt de accu blijvende schade van. Het vermogen, en dus de werkduur, neemt daardoor drastisch af en dat is zonde. Dus bewaar je accu's niet in een tuinschuurtje waar het wellicht kan vriezen, maar bewaar ze binnenshuis op een plek waar de vorst niet bij kan.

Jouw onderhoudstips

En wat doe jij zoal om het tuingereedschap in topconditie te houden? Ik ben reuze benieuwd, dus laat vooral even een berichtje achter in de comments beste tips & tricks voor het onderhouden van tuingereedschap!

Deel met je vrienden