Top-10 Moestuinboeken

Hoe leuk is het om een moestuinboek kado te doen. Of gewoon lekker voor jezelf aan te schaffen! Daarom in deze blog een uitgebreide beschrijving van mijn top-10 moestuinboeken.

1. Groente- en fruitencyclopedie | Luc Dedeene & Guy de Kinder

Wat mij betreft hét standaardwerk op het gebied van moestuinieren. Heldere uitleg met duidelijke foto's. Teeltbeschrijvingen van zowat alle groenten en fruit, inclusief de minder voorkomende varianten. Tevens advies voor ras- en soortkeuze op basis van kennis en jarenlange ervaring.
Kortom: een musthave voor iedere moestuinder.

Ps.: het boek is ingestoken vanuit de 'spitten-stroming'. Ben je meer van het team 'niet-spitten' en zoek je iets over permacultuur? Kijk dan even verder in deze lijst, want deze lijst bevat ook voldoende interessante boeken over permacultuur.

Ondanks dat ik niet meer spit in de moestuin, haal ik heel veel info uit dit boek. Met name de teeltbeschrijvingen zijn bijzonder uitgebreid en informatief!

2. Mijn Moestuin | Wim Lybaert

Een zeer uitgebreid boek over moestuinieren, geschreven door een in Vlaanderen bekende televisiepersoonlijkheid en auteur van tuinboeken.

Wim Lybaert verhaalt vanuit zijn eigen ervaring en eigen moestuin. Samen met Laurence Machiels pakt hij het grondig aan en na een korte algemene inleiding volgt de informatie die zij in maanden rangschikten. In de maanden komen de groenten en vruchten en de werkzaamheden uitgebreid aan bod.

Het kweken gebeurt op biologische wijze zonder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Het boek is niet geschikt voor de ultieme beginner die voorzichtig een paar groenteplantjes wil kweken, maar wel voor degene die het goed wil aanpakken en een naslagwerk zoekt waarin heel veel te vinden is.

3. 7 Zeven Stappen naar een Natuurlijke Moestuin | Frank Anrijs

In dit boek neemt Frank Anrijs je mee in zijn 20-jarige reis om van een verlaten landbouwakker een volledig vruchtbare moestuin te maken. Zijn tuin heeft de naam Yggdrasil gekregen en dat zoveel betekent als 'Wereldboom' in de Noorse kosmogonie.

Zoals hij zelf zegt is 'niet spitten' een van zijn belangrijkste stokpaardjes geworden en dat steekt hij niet onder stoelen of banken. Zo krijgen o.a. Guy de Kinder en Luc Dedeene  (toch zeker niet de minsten in moestuinland) een aardige veeg uit de pan over wat zij schrijven over bodembewerking in hun 'Groente- en Fruitencyclopedie'. Aardig om die strijd tussen de Vlamingen onderling gade te slaan als Hollander.

In zijn tuin maakt Frank alleen gebruik van natuurlijke middelen. Een groot deel van het boek is daarom gewijd aan het mulchen en verder met rust laten van de bodem om zo het bodemleven en de schimmels hun eigen gang te laten gaan.

Het boek gaat ervan uit dat je over de nodige basiskennis van zaaien en groente kweken beschikt. Geen probleem voor de meer ervaren moestuinder, maar dit is geen boek als je lekker rustig wilt starten met wat groenten in je moestuin. Het kan juist dan overkomen als een enigszins knellend corset van do's en dont's. Het boek is wel zeer geschikt voor de moestuinder die al een paar jaar op weg is en nu eens de overstap zou willen maken naar een volledig natuurlijke moestuin.

Het boek geeft veel achterliggende informatie en argumentatie om bijvoorbeeld af te stappen van het spitten, uitsluitend te werken met mulch en weg te blijven van andere bemesting. Na het lezen van dit boek overweeg ik toch serieus om een flinke rij smeerwortel langs te randen aan te planten. In dit boek lees je waarom dat toch zo'n toffe plant is om in de moestuin te hebben.

Het boek is geschreven in de typisch vlotte en directe stijl van Frank die je ook zou kunnen kennen van zijn talrijke blogs en nieuwsbrieven. Mooie foto’s en tekeningen verduidelijken de tekst.

4. Tuin smakelijk | Vera Greutink

In dit boek vertelt Vera Greutink over haar 15-jarige ontdekkingstocht naar praktische toepassingen van permacultuur voor een potten-, moes- en bostuin. Het zijn 238 pagina's vol met inspirerende tuinervaringen.

Zo begint Greutink het boek met uitleg over mogelijkheden om een pottentuin aan te leggen. Ideaal voor kleine tuinen en op een balkon.

Vervolgens wordt uitgebreid ingegaan op het toepassen van permacultuur in de moestuin, waarna in het laatste deel de tuin in lagen aan bod komt. Dat laatste omvat het principe van een eetbare bostuin die is opgebouwd uit diverse lagen met eetbare bomen, struiken, planten en kruiden.

De tekst wordt goed ondersteund door de foto's uit haar eigen tuin, gemaakt door haar man Remco. Tevens is het boek voorzien een uitgebreid register.

Greutink heeft een prettige en informele schrijfstijl. Het boek leest alsof je bij die ene vriendelijke buurvrouw aan de keukentafel zit met een bakkie koffie en een heerlijke punt zelfgebakken appeltaart. Dit toegankelijke en informatieve boek over het praktisch toepassen van permacultuur in de moestuin is een aanrader!

5. Permacultuur | Linder van den Heerik

Waarschijnlijk het meest complete boek over permacultuur. Het begint met een uiteenzetting van de ethische en wetenschappelijke achtergrond van permacultuur om vervolgens de ecologie in natuur en tuin te beschrijven aan de hand van de thema's successie en bodem.

Daarna wordt uitgelegd hoe de principes van permacultuur omgezet kunnen worden naar een concreet ontwerp met behulp van de ontwerpprincipes van Mollison. Daarbij wordt het proces van SADIM gevolgd. SADIM staat voor survey, assesment, design, implement, maintenance.

Het boek is na elk hoofdstuk voorzien van een fraai intermezzo in de vorm van een diverse portret uit de praktijk. De volgende personen komen aan bod: Linder van den Heerik, Alex Schreiner, Bert Dhondt, Lieven David en Vera Greutink. De portretten bestaan uit de visie van de betreffende tuinder op permacultuur en de invulling van permacultuur in de eigen tuin. Dit geeft een fraaie inkijk in hoe permacultuur in de praktijk wordt toegepast.

6. Permacultuur in je Moestuin | Christopher Shain

Het boek is uit het Amerikaans vertaald door Lucas Brouns en Maranke Spoor en is een mooi beginpunt als je nog geen tuin hebt gehad en graag een permacultuurtuin wilt aanleggen.

Het behandelt alle onderwerpen van het begin en legt de basis uit. Verwacht echter geen diepgaande achtergrondinformatie over bijvoorbeeld de stand van de bodem, meststoffen en het 'waarom' van bepaalde zaken in de permacultuur. Zo wordt bij het onderwerp enten geadviseerd om er een expert bij te halen en is de informatie over groente en fruit vrij basic en lijkt de keuze voor de weergegeven rassen en soorten wat willekeurig.

Een mooi contrast tussen dit boek en het boek van Frank Anrijs is combinatieteelt. Dit boek geeft aan juíst combinatieteelt in de permacultuur toe te passen, terwijl Anrijs beargumenteerd dat dat eigenlijk helemaal niet hoeft als je de principes van permaculutuur volgt.

In het boek worden diverse voorbeelden van tuinplannen gegeven. Persoonlijk sla ik de voorbeelden van tuinplannen altijd snel over. Eigenlijk komt de vorm of afmeting van jouw eigen tuin nooit overeen.  Beter is om dieper in te gaan op inrichtingsprincipes waarmee je dan zelf aan de slag kan voor jouw stukje grond.

In het boek worden diverse voorbeelden en foto's weergegeven uit de praktijk. Deze voorbeelden hebben een duidelijke Amerikaanse inslag en de foto's hebben soms het karakter van een stockfoto: iets te gestyleerd. Niet storend, maar niet alles gaat 1-op-1 op voor tuinieren in Nederland en/of Vlaanderen en hoe de meeste moestuinders het in hun eigen tuin zullen aantreffen.

7. Zaaiagenda | Hans van Eekelen

Het boek biedt alle informatie die iedere tuinder graag wil weten: de vroegste zaai- en laatste teeltmomenten, in hoeverre 'herhaling' nuttig is, of welk groenteras voor welke periode van het jaar het meest geschikt is. Met nuttige tips en wetenswaardigheden, veel aandacht voor biologische en historische zaden, vergeten groenten, kleine moestuinen, pot en bak.

8. Praktijkboek Het nieuwe moestuinieren | Hans van Eekelen

'Praktijkboek Het nieuwe moestuinieren' loodst je op een inspirerende en eenvoudige manier door het oerwoud van informatie heen en geeft antwoorden op al je vragen. Het boek is praktisch opgezet: het neemt niet de theorie als basis, maar de echte moestuin. Auteur Hans van Eekelen baseerde het boek op zijn eigen jarenlange ervaring met moestuinieren en met het begeleiden van anderen daarin.

Het boek is een praktisch naslagwerk met informatie over telen, bewaren, bereiden, rassen, voedingswaardes van groenten en fruit. Maar ook opinie en praktijkvoorbeelden.

'Dit is een gouden boek voor iedere moestuinier. Niet eerder verscheen er zo'n inspirerend naslagwerk helemaal uit de praktijk ontstaan. Dit is volstrekt nieuw. En ik vind het geweldig.' - MergenMetz

9. De Moestuin | Floor Korte

Floor Korte laat in De moestuin zien hoe het telen van je eigen groenten leidt tot minder stress en meer gezonde eetlust. Kom tot rust door lekker bezig te zijn in je tuintje. Zelf groente verbouwen is volkomen milieu- en diervriendelijk en het kan gewoon in je eigen tuin of op je balkon. 

De moestuin leert hoe je met weinig inspanning van je eigen groente, fruit en kruiden kunt genieten. Het boek bevat vele weetjes, tips, aan- en afraders, verrassende recepten en fraaie illustraties van Floor Kortes eigen hand.

10. Een kleine eetbare tuin met vaste planten | Madelon Oostwoud

Genomineerd voor de Jan Wolkers Prijs 2016. Genieten van heerlijk fruit, groente, kruiden en eetbare bloemen van 'eigen grond' kan ook met een kleine tuin of balkon. Dit boek biedt volop inspiratie voor ontwerp, aanleg en onderhoud van een kleine eetbare tuin met vaste planten. En dat alles zonder veel werk en onderhoud.

De vele praktische tips, haalbare voorbeelden en ontwerpen helpen je op weg.'Een kleine eetbare tuin' biedt een verse kijk op tuinaanleg en geeft een 10-tal tot in detail uitgewerkte ontwerpen met bijbehorende plantenlijst voor geurige, kleurige en smaakvolle tuinen.

Veel leesplezier!

Een keuze maken in de aanbod is niet iets dat me erg makkelijk af gaat. Er zijn natuurlijk nog heel veel meer (moes-)tuinboeken, maar ik kom tot deze moestuinboeken top-10. 

 Heb jij onlangs nog een fraai boek gelezen waarvan je zegt 'hé, dat was een handig boek, die mis ik nog in deze lijst'? Laat het dan even weten in de comments. Leuk om van je te horen!